Vraag en antwoord over Justitie
Dit lijkt misschien evident, maar het is vaak heel moeilijk om buitenlands criminelen naar hun land van herkomst terug te sturen. Je kan immers niet zomaar iemand op een vliegtuig steken zonder dat het bestemmingsland de terugkomst van die persoon aanvaardt. Hier zijn afspraken voor nodig met herkomstlanden die we uitleveringsverdragen noemen. Met sommige landen heeft België zulke afspraken. Met andere niet omdat het land van herkomst geen eigen burgers terugneemt die criminele feiten pleegden in het buitenland. Ons land onderhandelt voortdurend met die landen om toch nog tot een uitleveringsverdrag te komen.
Daarnaast kan het zijn dat het land van herkomst de mensenrechten in de gevangenissen niet respecteert. Bijvoorbeeld door gedetineerden te folteren. In zulke gevallen kan het door rechters verboden worden om mensen naar zo’n land terug te sturen, omdat België de plicht heeft om de mensenrechten van iedere persoon op ons grondgebied te garanderen. Door iemand uit te wijzen naar een land waar die persoon bijvoorbeeld gefolterd dreigt te worden, zou ons land op een indirecte manier mee verantwoordelijk zijn voor die schending van de mensenrechten. Ook in zulke gevallen kan het dus zijn dat de terugwijzing niet kan.
In de geschiedenis was het meestal zo dat de overheid mensen ongelijk behandelde. Sommige mensen hadden meer rechten dan andere. Mensen met minder rechten kregen vaak te maken met oneerlijke straffen en onmenselijke behandeling. Dit was niet rechtvaardig.
In hedendaagse democratische landen hebben we daarom een aantal principes afgesproken. Bij ons is iedereen gelijk voor de wet en gelden er fundamentele grondrechten, de mensenrechten, die elke mens in ons land beschermen. Bijvoorbeeld het recht op een eerlijk proces of het recht om nooit gefolterd of onmenselijk behandeld te worden.
Criminelen verdienen een straf, maar ook zij blijven mensen die deze rechten hebben. Daarom kan ook een zware crimineel bijvoorbeeld niet onmenselijk behandeld worden in de gevangenis. Dat is trouwens in het belang van iedereen, want we weten dat een wreed gevangenisregime de kans verhoogt dat mensen de gevangenis alsnog grotere criminelen verlaten. Door gedetineerden menselijk te behandelen, krijgen we hen vaker op het rechte pad en zo wordt onze samenleving dus veiliger.
Maar zelfs bij criminelen die nooit meer zullen vrijkomen, moeten we de mensenrechten blijven respecteren. Terroristen zijn erop uit om onze samenleving omver te werpen en een dictatoriaal model in de plaats te stellen. Het laatste wat we moeten doen, is uit wraak zelf onze eigen fundamentele principes aan de kant schuiven. Dan vallen we de fundamenten van onze eigen samenleving aan en doen we dus net datgene wat zij met hun criminele daden wilden bereiken.