Op 11 januari 2022 wordt het eerste ‘Steunpunt Bewindvoering’ van ons land gelanceerd in West-Vlaanderen in aanwezigheid van vice-eersteminister en minister van Justitie Vincent Van Quickenborne. Dit steunpunt is een uniek aanspreekpunt voor iedereen die vragen heeft en ondersteuning nodig heeft over bewindvoering in de kustprovincie.
Wanneer iemand door zijn gezondheid niet zelf meer zijn zaken kan regelen, niet kan opkomen voor zijn belangen, niet zijn financiën kan beheren, kan deze persoon gerechtelijk beschermd worden door de aanstelling van een bewindvoerder.
De vrederechter zal kan dit doen na een gesprek met de te beschermen persoon. Een advocaat of familielid kan in dat geval optreden als bewindvoerder.
De gerechtelijke bewindvoering is zeer ingrijpend. Iemand wordt immers onbekwaam verklaard om bepaalde beslissingen te nemen over onder meer zijn vermogen. De betrokkene kan bijvoorbeeld niet meer beslissen over de aankoop van bepaalde zaken. De bewindvoering kan ook betrekking hebben op alle aspecten van iemand zijn leven zoals de plaats waar men moet verblijven, de zorg die men krijgt.
In West-Vlaanderen staat bijna 1 op de 100 inwoners onder bewind. De verschillende West-Vlaamse vredegerechten behandelen momenteel ongeveer 10.000 dergelijke dossiers. Vooral de kustgemeenten hebben relatief veel mensen die onder bewind staan door de toegenomen vergrijzing.
Conflictgevoelig
Er zijn veel partijen betrokken bij het dagelijks reilen en zeilen van de persoon die onder bewind staat: vrederechters, advocaten, zorgsector en ook de familie. Hierdoor is bewindvoering vaak een complex gebeuren. Iedereen kijkt vanuit zijn eigen expertise of achtergrond naar de bewindvoeringsdossiers.
Dit maakt de gerechtelijke bewindvoering ook conflictgevoelig. Er zijn veel spanningsvelden zoals de verhouding tussen de beschermde persoon en de bewindvoerder of de verhouding tussen de zorginstelling en de bewindvoerder of tussen de familieleden en de bewindvoerder.
De vrederechter dient vaak tussen te komen bij belangrijke beslissingen en houdt controle op de correcte uitvoering van de taak door de bewindvoerder.
Er is ook een ‘drempelvrees’ voor de betrokken personen of diensten om bepaalde vragen en problemen over bewindvoering aan te kaarten. Mensen weten vaak niet goed waar ze terecht kunnen met hun vragen en opmerkingen en hebben meer ondersteuning op maat nodig.
Steunpunt bewindvoering
Sinds juni 2021 zijn alle aspecten van de bewindvoering gedigitaliseerd. Personen moeten niet meer fysiek naar het vredegerecht komen maar kunnen hun dossier en alle stukken vanuit thuis raadplegen. Personen die niet digitaal onderlegd zijn kunnen terecht op een computer op het vredegerecht om hun dossier in te zien. Justitie werd zo sneller.
Daarnaast wil justitie ook menselijker te werk gaan in dossiers van bewindvoering. Dit gebeurt onder meer door de oprichting van het eerste ‘Steunpunt Bewindvoering’ in West-Vlaanderen waar mensen op een laagdrempelige manier antwoorden krijgen op hun vragen en ondersteuning op maat.
Het steunpunt zal de dienstverlening voor de beschermde persoon ook verbeteren door met alle betrokken partners informatie uit te wisselen, knelpunten te signaleren en op te lossen. Hiervoor kwam een unieke samenwerking tot stand tussen de vredegerechten, de zorgsector en de advocatuur.
Op 11 januari kwam vice-eersteminister en minister van Justitie Vincent Van Quickenborne zijn steun uitdrukken voor dit project tijdens een bezoek aan de griffies van het 1e en 2e kanton te Brugge. Deze griffies behandelen zo’n 3.000 bewindvoeringsdossiers per jaar. Jaarlijks worden ook nog eens 400 nieuwe verzoeken tot aanstelling van een bewindvoering verwerkt. Een ploeg van 13 personeelsleden (8 griffiers en 5 assistenten) houdt zich uitsluitend bezig met deze bewindvoeringsdossiers.
Elke belanghebbende met een vraag over een dossier bij een West-Vlaams vredegerecht zal dus voortaan contact kunnen opnemen met het Steunpunt Bewindvoering, digitaal op www.steunpuntbewindvoering.be of schriftelijk: Steunpunt Bewindvoering, Kazernevest 3 te 8000 Brugge.
Het Steunpunt Bewindvoering West-Vlaanderen is één van de realisaties van de in 2019 opgerichte Stuurgroep Bewindvoering die samengesteld is door vertegenwoordigers van de hulpverlening, de advocatuur en justitie. Het komt tot stand dankzij de inzet van vrijwilligers en financiële steun van de balie West-Vlaanderen.
Het steunpunt komt ook tegemoet aan enkele van de aanbevelingen die de Hoge Raad voor de Justitie heeft geformuleerd in hun audit van 2019 én aan de aanbevelingen van de VZW SAM. Er is nu meer samenwerking tussen justitie en de hulpverleningssector in het kader van bewindvoering.
Vincent Van Quickenborne, vice-eersteminister en minister van Justitie: “We willen justitie op alle vlakken sneller, menselijker en straffer maken. Zeker ook in alle zaken van bewindvoering. Een materie waar heel wat families in contact komen met justitie. We stellen vast dat ze daarbij heel wat vragen hebben, zaken opmerken waar het beter kan en nood hebben aan ondersteuning op maat. Door de digitalisering van de bewindvoering sinds juni vorig jaar kunnen we veel sneller werken, beter controleren en de wantoestanden eruit halen. Maar we willen ook menselijker te werk gaan bij uitstek in een materie als deze waar we te maken hebben met kwetsbare personen. Deze West-Vlaamse aanpak is een uitstekend voorbeeld voor de rest van het land. Door alle partners samen te brengen, door mensen op een laagdrempelige manier te helpen, kunnen we het verschil maken in heel veel dossiers.”
Jorn Dangreau, persrechter vredegerechten West-Vlaanderen: “Dat justitie in een ivoren toren leeft is een gedateerd beeld. De stuurgroep en de ontwikkeling van het steunpunt toont aan dat het mogelijk is om met andere actoren processen uit te werken die moeten leiden tot een menselijkere invulling van de zeer ingrijpende bewindvoering”
Luc Goutry ere-volksvertegenwoordiger: “Bij bewindvoering gaat het altijd over kwetsbare en hulpbehoevende mensen. De vrederechter zorgt voor de gerechtelijke bescherming wat een essentieel onderdeel is van de hulpverlening voor de betrokken persoon. Het is van wezenlijk belang voor de zorgbehoevende persoon dat al zijn hulpverleners met elkaar in nauw overleg blijven. Momenteel is er meestal nog een hoge drempel tussen de vrederechter en de andere hulpverleners. Het “Steunpunt” zal ervoor zorgen dat dit overleg bevorderd wordt en dat er een veel vlottere uitwisseling kan gebeuren in het belang van de levenskwaliteit van beschermde persoon.”
Kathleen Segers, stafhouder: “De balie vindt het een uniek project omdat het een samenwerking is tussen de verschillende partners betrokken bij de “bewindvoering” : de Vrederechter, de sociale sector en de familiale en professionele bewindvoerder. Een dergelijke samenwerking leidt sowieso naar uitwisseling van ideeën, naar het zoeken naar oplossingen voor de optimale bescherming van de pupil. Hiermee wordt een aanzet gegeven om de kwaliteit van de service naar iedereen die betrokken is bij een dossier bewindvoering hoog te houden.”
Perscontact
Edward Landtsheere
Woordvoerder
+32 479 44 93 29