Operatie Kerkhof moet ook in onopgeloste ‘cold cases’ voor nieuwe sporen zorgen
Op de Internationale dag van de vermiste kinderen heeft vice-eersteminister en minister van Justitie Vincent Van Quickenborne een bezoek gebracht aan de Cel Vermiste Personen van de Federale Gerechtelijke Politie. Deze cel, onder leiding van Alain Remue, loste sinds haar oprichting in 1995 al 97% van de 29.368 behandelde verdwijningsdossiers op. Ook in de 759 openstaande zaken wil de Cel nieuwe sporen zoeken. Een belangrijke piste daarin zijn de 250 niet-geïdentificeerde lichamen op kerkhoven over heel België. De minister was aanwezig bij een opgraving in Assebroek (Brugge) in het kader van de ‘Operatie Kerkhof’ die deze lichamen in kaart brengt en via DNA-stalen tracht te identificeren en te linken aan vermiste personen.
De Cel Vermiste Personen die sinds 1995 bestaat, is een gespecialiseerde steundienst van de Federale Politie. De Cel treedt in actie wanneer politiediensten geconfronteerd wordt met onrustwekkende verdwijningen, de identificatie van niet-geïdentificeerde lichamen en/of lichaamsdelen en de identificatie van patiënten met geheugenverlies. In de Cel Vermiste Personen werken vandaag 18 medewerkers, 9 vrouwen en 9 mannen.
Sinds de oprichting van de Cel Vermiste Personen werden in totaal 29.368 dossiers van onrustwekkende verdwijningen behandeld. 28.609 dossiers of 97% werden opgelost, waarvan 25.177 personen nog leefden op het ogenblik dat ze gevonden werden. In de overige 3.432 gevallen viel helaas een overlijden te betreuren. In 2020 heeft de cel 785 onrustwekkende verdwijningen behandeld. 745 dossiers of 95% werden afgesloten, waarvan 658 personen nog leefden op het ogenblik dat ze gevonden werden. Het jaar begon met de verdwijning van Frederik Vanclooster (21 jaar) uit Vilvoorde op 1 januari. Hij verdween na een nieuwjaarfeest en zijn lichaam werd vier dagen later teruggevonden in het kanaal. Alle signalen wezen op een tragisch ongeluk. Een andere opvallende zaak in 2020 was de verdwijning op 17 september van de kleine Ilias uit Mortsel. 77 uur na zijn verdwijning werd hij samen met zijn oom ongedeerd teruggevonden in Steenkerke.
Project “Kerkhof” van de Cel Vermiste Personen
Vandaag staan 759 personen geseind als onrustwekkend vermist. Sommige van deze zaken zijn intussen ‘cold cases’, dat zijn oude dossiers – een aantal van de zaken dateert zelfs uit de jaren ‘80 – waarin elk nieuw spoor ontbreekt. Om in die openstaande zaken nieuwe sporen te vinden, werkte de Cel Vermiste Personen het project “Kerkhof” uit. De bedoeling is om systematisch niet-geïdentificeerde lichamen of botresten in België op te graven, een botstaal te nemen en een DNA-profiel op te stellen.
Sinds 1975 tot vandaag werden in totaal 1.478 niet-geïdentificeerde lichamen geregistreerd. Heel wat van deze stoffelijke overschotten zijn intussen geïdentificeerd. De Cel Vermiste Personen bracht nu 250 resterende gevallen in kaart waarin dit nog niet gebeurd is. Een niet-evidente zaak, gezien dit niet overal op dezelfde manier wordt bijgehouden en omdat graven na verloop van tijd ook verwijderd worden. Van de gekende gevallen weten we dat het om de lichamen van 134 mannen en 28 vrouwen gaat en 88 gevallen waarvan het geslacht niet gekend is. De bedoeling is om systematisch opgravingen te doen en DNA-stalen af te nemen.
De minister woont een opgraving bij van een niet-geïdentificeerd lichaam op het Brugs kerkhof in Assebroek. In Brugge alleen zijn er 33 niet-geïdentificeerde lichamen waarvan 14 mannen, 1 vrouw en in 18 gevallen is het geslacht niet bepaald.
Het DNA-profiel wordt daarna ingebracht in de DNA-databank Vermiste Personen bij het Nationaal Instituut voor Criminalistiek en Criminologie (NICC) om er vergeleken te worden met het aanwezige DNA van alle nog openstaande dossiers van vermiste personen.
De voorbereiding en coördinatie van dit alles gebeurt door de Cel Vermiste Personen. Het project vraagt een nauwe samenwerking met alle belangrijkste partners waaronder het openbaar ministerie, de verantwoordelijke diensten van de stedelijke en gemeentelijke begraafplaatsen, de technische bijstand door de Civiele Bescherming, de wetsdokters voor de staalname en het NICC voor de uiteindelijke vergelijking.
Nationale DNA-databank vermiste personen
Sinds juli 2018 worden de DNA-profielen van stoffelijke resten, sporen van een vermiste persoon of van de verwanten van een vermiste persoon geregistreerd in de nationale DNA-databanken van het NICC. Dit om niet-geïdentificeerde stoffelijke resten te identificeren of om een vermiste persoon op te sporen.
De Belgische databank bevat op vandaag 212 profielen van lichamen van onbekenden, vermisten en verwanten van vermisten. De DNA-profielen worden ook op internationaal niveau uitgewisseld. Momenteel is er een uitwisseling mogelijk met 22 EU-lidstaten waardoor vermisten tot ver buiten onze grenzen worden opgespoord.
Vincent Van Quickenborne, vice-eersteminister en minister van Justitie: “De Cel Vermiste Personen levert schitterend werk. Dat heb ik persoonlijk al mogen vaststellen. Ze werken snel en losten al heel veel zaken op. En ze staan garant voor een menselijke aanpak met oog voor de naasten van de vermiste personen. Want dat is hun belangrijkste opdracht: zorgen voor antwoorden op de vragen van de nabestaanden. Daarom is ook dit project zo belangrijk. In elke verdwijningszaak moet het onze bedoeling zijn om te blijven zoeken, elk lichaam een naam te kunnen geven en uitsluitsel te geven aan de familie over het lot van de vermiste persoon.”
Commissaris Alain Remue, diensthoofd van de Cel Vermiste Personen: “Per definitie gaan we er in de Cel Vermiste Personen van uit dat elk niet geïdentificeerd lichaam door iemand wordt gemist. Als we dus een naam kunnen geven aan een lichaam, lossen we wellicht ook een verdwijning op.”
Bieke Vanhooydonck, beheerder van de Nationale DNA-databanken: “Ook al is de DNA-databank Vermiste Personen nog relatief jong – ze werd operationeel in juli 2018 – ze is een zeer krachtig instrument bij de identificatie van onbekende lichamen en lichaamsdelen door DNA-profielen te linken op nationaal én internationaal niveau. Operatie Kerkhof van de Cel Vermiste Personen is een veelbelovend project waarbij, via het verzamelen en vergelijken van DNA-profielen, eindelijk een naam zal kunnen gegeven worden aan overledenen die anoniem begraven liggen op een Belgisch kerkhof.”
Perscontact
Edward Landtsheere
Woordvoerder minister Van Quickenborne
+32 479 44 93 29
Federale Politie
Persdienst
federal.press@police.belgium.eu
+32 477 50 18 01
Inge Buys
Woordvoerster NICC
+32 471 04 96 23