Meer straffen uitvoeren
Tot op heden worden de zeer korte straffen tot 6 maanden niet uitgevoerd. Straffen tussen 6 maanden en 3 jaar worden bijna steeds automatisch omgezet naar elektronisch toezicht. Vanaf 1 december 2021 zullen alle straffen onder de drie jaar worden uitgevoerd en zal het een strafuitvoeringsrechter zijn die, net zoals bij straffen boven de drie jaar, individuele beslissingen zal nemen over de meest verregaande uitvoeringsmodaliteiten van de gevangenisstraffen zijnde beperkte detentie, elektronisch toezicht of voorwaardelijke invrijheidsstelling. Om de toestroom van deze nieuwe dossiers te behandelen, is er nood aan strafuitvoeringsrechters, strafuitvoeringssubstituten en gerechtspersoneel ter ondersteuning. Daarom wordt 2,1 miljoen euro uitgetrokken voor 30 extra mensen waarvan 12 magistraten.
Om de extra populatie in gevangenissen op te vangen voorzien we ook detentiehuizen. Dit zijn plaatsen voor de uitvoering van korte gevangenisstraffen met lichte bewaking.
Nieuwe methodes voor aanpak hardnekkige problemen
Er zijn in de verschillende rechtbanken in ons land heel wat best practices die we willen uitbreiden naar het hele land. Daarvoor trekken we de nodige middelen uit. Hiervoor wordt 4,6 miljoen euro en 72 plaatsen voorzien voor magistraten en ondersteunend rechtspersoneel.
Zo zullen er in de rechtbanken van eerste aanleg opvolgingskamers komen waar personen die met een bepaalde problematiek kampen (drugs, alcohol, agressie, …) eerst opgevolgd worden door een specifieke kamer alvorens de rechtbank een uitspraak doet. Tijdens de opvolgingsperiode kan de verdachte therapie volgen, de relatie met slachtoffers herstellen of zijn/haar gedrag aanpassen. De rechtbank zal bij haar vonnis rekening houden met de geleverde inspanningen. Een succesvolle aanpak die onder meer in Gent, Antwerpen en Charleroi wordt toegepast.
Snelrechtzittingen zullen een vervolg geven op de dagvaardingen die het parket lanceert. Door de snelle reactie bestrijden we het gevoel van straffeloosheid bij verdachten en bij benadeelden/slachtoffers. Een op drie snelrechtzittingen in ons land gebeurt momenteel in Brussel. Deze goede aanpak willen we uitbreiden naar heel het land.
Verder zullen de rechtbanken van eerste aanleg meer aandacht besteden aan bemiddelingskamers in familiezaken (kamers voor minnelijke schikking). Om bemiddeling bekender te maken bij het grote publiek, wordt jaarlijks 100.000 euro geïnvesteerd in een promotiecampagne.
Daarnaast zal ook het Openbaar Ministerie investeren in een snelle aanpak van veelvoorkomende, samenlevingsverstorende criminaliteit. Er wordt snel gereageerd, op maat van verdachte en slachtoffer. Een aanpak geïnspireerd op de Limburgse M-werking. Waar mogelijk wordt een alternatieve straf (bemiddeling en maatregelen, pretoriaanse probatie, minnelijke schikking, …) voorgesteld. Als een dagvaarding noodzakelijk is, zal dit via snelrecht afgehandeld worden. Hiervoor voorzien we 3,3 miljoen euro voor 70 extra mensen.
België is een van de weinige landen in Europa dat geen recidivestatistieken bijhoudt en opvolgt. Het doel is een recidivemonitor te ontwikkelen die regelmatig geactualiseerde recidive-indicatoren levert op basis van kruisverwijzingen van justitie-databases (Openbaar Ministerie, strafregisters, gevangenissen, …) en een recidive-eenheid op te richten binnen het Nationaal Instituut voor Criminalistiek en Criminologie (NICC) die verantwoordelijk is voor het gebruik van deze cijfers en voor de aanvulling ervan met andere gegevens en onderzoeksmethoden. Het budget hiervoor bedraagt 430.000 euro.
We voeren de strijd tegen de drugscriminaliteit en de daaraan gekoppelde ondermijnende criminaliteit (corruptie, geweld, …) verder op. Voor het dossier SKY-ECC, dat een aanzienlijke bijkomende werklast genereerde voor OM én zetel, wierven we begin dit jaar al 61 bijkomende juristen/referendarissen en ondersteunend administratief personeel aan: 30 personen voor het OM, en 31 voor de zetel. Al deze 61 plaatsen zijn intussen ingevuld. Maar de exploitatie van de massa aan data in nieuwe strafonderzoeken van drugsmokkel maar ook andere vormen van zware en georganiseerde criminaliteit zal nog veel capaciteit vergen, bij politie en justitie. Daarom wordt er 7 miljoen euro voorzien voor 141 medewerkers bij het OM en de zetel. Dit maakt het mogelijk dat de parketten, de onderzoeksrechters, de onderzoeksgerechten en de strafrechters de toevloed aan dossiers goed kunnen verwerken.
Een efficiënte aanpak van seksuele misdrijven en intrafamiliaal geweld is een belangrijke prioriteit. Daarom investeerden we reeds in 2020 een bedrag van 5,7 miljoen euro en zullen we ook dit jaar verder investeren in een risicotaxatietool. Dit zorgt voor een volledig gedigitaliseerd dossier waar alle betrokken partners (politie, parket, rechtbank, justitiehuizen) toegang toe hebben. Met deze tool kan een risico-analyse gemaakt worden van het dossier. Bij alarmerende risicofactoren (kans op maken van nieuwe slachtoffers, gedrag tijdens strafuitvoering, lange doorlooptijd van het dossier, etc.) kan de magistraat snel en adequaat optreden. Door een proactieve tussenkomst van justitie moet de kans op recidive verkleind worden.
Het NICC zet in op een kwalitatief onderzoek van seksueel geweld. Het pilootproject C‘code 37‘ focust op een specifieke staalname-strategie en een intensere samenwerking tussen alle actoren van het onderzoek. Dit project behaalde reeds goede resultaten. Zo werd het aantal veroordelingen voor verkrachtingen in Antwerpen verdubbeld. Daarom zal Code 37 nationaal uitgerold worden met een budget van 630.000 euro. De invoering van deze aanpak zal gekoppeld worden aan de opening van de nieuwe zorgcentra seksueel geweld. De professionele en medische begeleiding die deze centra voorzien, sluit immers naadloos aan bij de staalafname-strategie. De eerste parketten waar het Code 37 project wordt overgenome,n zullen daarom die van Brussel en Luik zijn, waar reeds zorgcentra actief zijn.
Daarnaast worden op de parketten 15 extra criminologen ingezet bij de behandeling van dossiers van intrafamiliaal geweld en seksueel geweld. Zij moeten slachtoffers beter beschermen door gevaarlijke thuissituaties sneller te identificeren, een multidisciplinaire aanpak mogelijk maken en daders beter begeleiden om recidive te voorkomen.
Straffe diensten zorgen voor straffe resultaten
We investeren verder in de strijd tegen terreur. Interceptie van telecommunicatie blijft een systematisch uitdaging voor onze veiligheidsdiensten en een cruciaal onderdeel van de aanpak van georganiseerde criminaliteit. Recente dossiers tonen ons meer dan ooit dat de overheid zich moet wapenen met de juiste IT-toepassingen om haar slaagkansen te verhogen. In de diensten voor interceptie (NTSU/CTIF) investeren we 16,6 miljoen euro extra middelen (waarvan 3,77 miljoen vanuit de RRF). Om het proces van de aanslagen op 22 maart 2016 in goede banen te leiden, wordt 6,2 miljoen euro voorzien voor personeelsgerelateerde kosten en een extra 3,4 miljoen voor sitegebonden kosten.
Zowel bij het Openbaar ministerie als bij de rechtbanken worden gespecialiseerde magistraten en gespecialiseerde ondersteuning voorzien voor de aanpak van financiële en fiscale fraude. Er wordt 1,7 miljoen euro geïnvesteerd in 30 extra mensen hiervoor. We bieden hen opleidingen op maat aan zodat ze beter gewapend zijn om deze complexe dossiers te behandelen. We verwachten ook meer dossiers omdat we met deze regering de strijd tegen fiscale fraude zullen opvoeren.
Wanneer personen veroordeeld werden door de correctionele rechtbanken tot geldboetes en verbeurdverklaringen blijft de betaling van deze schulden te vaak dode letter. Door de extra inzet op het strafuitvoeringsonderzoek gaat men op zoek naar bezittingen van veroordeelde personen om uitvoering te kunnen geven aan de geldelijke veroordelingen. De wet van 2014 zal geen dode letter meer blijven. We willen criminelen raken waar het pijn doet: in hun portefeuille. Om dit te ondersteunen wordt 1,45 miljoen euro voorzien voor 24 extra medewerkers.
Om de verkeersveiligheid te verbeteren, verhogen we de pakkans. Flitscamera’s en trajectcontroles zijn 24/7 actief, tolerantiemarges en quota’s worden afgeschaft. Hierdoor zal het aantal overtredingen sterk toenemen. Om deze toename aan te kunnen, worden de verkeersparketten en de politierechtbanken versterkt. Tegen eind 2022 zullen 45 mensen worden aangeworven op niveau van het openbaar ministerie. Bij de zetel komen er 30 mensen bij.
Goed werkende veiligheids- en inlichtingendiensten zijn cruciaal om onze samenleving te beschermen tegen verschillende dreigingen. De Veiligheid van de Staat (VSSE) speelt niet alleen een cruciale rol in het voorkomen van terreuraanslagen door extremisten van diverse strekkingen, maar ook in het voorkomen van buitenlandse inmengingspogingen en het beschermen van ons wetenschappelijk en economisch potentieel. Om ons land weerbaar te maken en bewust van de mogelijke dreigingen versterken we de VSSE. We gaan van 583 naar 1.000 mensen tegen het einde van de legislatuur en investeren in nieuwe digitale tools.
Criminaliteit wijzigt voortdurend en bepaalde misdaadvormen kunnen plots heel prominent aanwezig zijn. Zo zien we een grote toename van cybercrime (ruim 68% over 5 jaar) en door de coronapandemie is dit fenomeen nog versterkt. Bij het Openbaar Ministerie is het daarom absoluut noodzakelijk om te voorzien in bijkomende gespecialiseerde cybermagistraten om zo gelijke tred te kunnen houden met het buitenland en met de evolutie in dit domein. Er wordt 1,46 miljoen euro geïnvesteerd in 7 extra magistraten en 26 ondersteunende krachten en in een gespecialiseerde opleiding voor deze personen.